Nadchodzące zmiany w regulacjach prawnych dotyczących ochrony prywatności dzieci wsieci

Ochrona prywatności dzieci w Internecie stała się jednym z najważniejszych tematów w kontekście regulacji prawnych na całym świecie. Z biegiem lat wprowadzono szereg przepisów mających na celu zabezpieczenie danych osobowych najmłodszych użytkowników, jednak dynamiczny rozwój technologii sprawia, że prawodawcy muszą regularnie dostosowywać regulacje do nowych wyzwań. Aktualne i nadchodzące zmiany prawne dotyczące ochrony prywatności dzieci, takie jak RODO (GDPR) w Europie oraz COPPA w USA, są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa najmłodszych w cyfrowym świecie.

RODO (GDPR) a prywatność dzieci

Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO), które weszło w życie w Unii Europejskiej w 2018 roku, wprowadziło szereg przepisów mających na celu lepszą ochronę danych osobowych wszystkich obywateli, w tym dzieci. RODO traktuje ochronę danych dzieci jako szczególnie ważną, uznając, że najmłodsi użytkownicy Internetu mają ograniczone zdolności do zrozumienia zagrożeń związanych z przetwarzaniem ich danych. Jednym z kluczowych zapisów RODO dotyczących dzieci jest minimalny wiek, od którego młodzież może wyrażać zgodę na przetwarzanie danych osobowych. W większości krajów europejskich wynosi on 16 lat, jednak państwa członkowskie mają prawo obniżyć ten wiek do 13 lat. Rodzice mają decydującą rolę w wyrażaniu zgody na przetwarzanie danych dzieci poniżej tego wieku.
Zmiany w zakresie RODO mające na celu dalsze wzmocnienie ochrony dzieci w sieci, obejmują propozycje wprowadzenia dodatkowych mechanizmów kontrolnych oraz obowiązek firm technologicznych do przejrzystego informowania o tym, w jaki sposób dane są zbierane i przetwarzane. Przykładem może być sprawa YouTube, który w 2019 roku został zmuszony do zapłaty 170 milionów dolarów kary za naruszenie przepisów dotyczących prywatności dzieci.
Platforma zbierała dane dzieci bez zgody rodziców, co stanowiło naruszenie zarówno
amerykańskiego COPPA, jak i zasad RODO.

COPPA – amerykańska ustawa o ochronie dzieci w Internecie

W Stanach Zjednoczonych od 1998 roku obowiązuje Ustawa o Ochronie Prywatności Dzieci w Internecie (Children’s Online Privacy Protection Act – COPPA). Ustawa ta nakłada na firmy obowiązek uzyskiwania zgody rodziców na zbieranie danych dzieci poniżej 13 roku życia. COPPA dotyczy wszelkich stron internetowych, aplikacji oraz usług internetowych skierowanych do dzieci. Jednak podobnie jak w przypadku RODO, także COPPA musi być dostosowywana do postępu technologicznego. Aktualne prace nad nowelizacją ustawy koncentrują się na zaostrzeniu wymogów dotyczących reklam skierowanych do dzieci oraz na wyeliminowaniu praktyk, które mogą prowadzić do nieświadomego udostępniania danych. W ramach tego procesu proponowane
jest rozszerzenie COPPA na aplikacje mobilne oraz urządzenia IoT (Internet Rzeczy), które coraz częściej są używane przez najmłodszych.
Przykładem działania w ramach COPPA jest sprawa firmy TikTok, która w 2019 roku została ukarana za nieprzestrzeganie przepisów związanych z ochroną prywatności dzieci. TikTok zbierał dane osobowe użytkowników poniżej 13 roku życia bez zgody rodziców, co doprowadziło do nałożenia kar finansowych i zmuszenia platformy do wprowadzenia specjalnych zabezpieczeń dla młodszych użytkowników.

Nowe wyzwania: AI, reklamy i Metaverse

Wraz z postępem technologicznym, na horyzoncie pojawiają się nowe wyzwania, które regulacje prawne muszą uwzględniać. Jednym z takich wyzwań jest sztuczna inteligencja (AI), która coraz częściej staje się narzędziem używanym przez platformy do personalizowania treści, w tym reklam, skierowanych do dzieci. Istnieją obawy, że AI może być wykorzystywana do manipulacji młodymi użytkownikami, np. poprzez kierowanie do nich reklam, które w subtelny sposób zachęcają do zakupu produktów lub pobierania aplikacji.
W tym kontekście, zarówno RODO, jak i COPPA, będą musiały wprowadzić zmiany dotyczące zasad przetwarzania danych za pomocą AI. Zwiększenie transparentności w zakresie funkcjonowania algorytmów oraz dodatkowe regulacje dotyczące personalizacji treści mogą stać się kluczowymi elementami przyszłych przepisów.
Kolejnym obszarem, który wymaga uwagi prawodawców, jest rosnąca popularność Metaverse — wirtualnych światów, w których dzieci mogą spędzać czas, grać i nawiązywać interakcje z innymi użytkownikami. Przestrzenie te, jak np. Roblox czy Fortnite, już teraz przyciągają miliony młodych użytkowników. Problemem jest jednak brak jednoznacznych regulacji, które zapewniałyby, że dane zbierane w takich środowiskach są odpowiednio chronione. Nadchodzące regulacje mogą objąć
także wirtualne światy, kładąc większy nacisk na ochronę prywatności dzieci i kontrolę nad treściami, z którymi mają styczność.

Co zmiany oznaczają dla rodziców i firm technologicznych?

Wprowadzenie nowych przepisów będzie wymagało od firm technologicznych większej
transparentności i odpowiedzialności. Firmy będą musiały wprowadzić jeszcze bardziej
rygorystyczne zabezpieczenia, aby zapewnić zgodność z przepisami. To może oznaczać
konieczność inwestycji w technologie kontrolne oraz przeprojektowanie wielu aplikacji i usług internetowych.
Dla rodziców nadchodzące zmiany oznaczają większą pewność, że dane ich dzieci są bezpieczne. Niemniej jednak, kluczowe będzie także, aby rodzice byli świadomi zagrożeń i aktywnie monitorowali, jakich aplikacji i stron internetowych używają ich dzieci. Wiedza na temat nowych przepisów pomoże im lepiej chronić prywatność swoich pociech w cyfrowym świecie.

Podsumowanie

Nadchodzące zmiany w regulacjach prawnych dotyczących ochrony prywatności dzieci w Internecie, takie jak RODO i COPPA, są odpowiedzią na dynamiczny rozwój technologii i nowe wyzwania, które stają przed najmłodszymi użytkownikami sieci. Zarówno rodzice, jak i firmy technologiczne muszą być gotowi na te zmiany, aby zapewnić, że cyfrowy świat stanie się bezpiecznym miejscem dla dzieci. Ochrona prywatności to nie tylko kwestia zgodności z prawem, ale przede wszystkim troska o dobrostan najmłodszych użytkowników Internetu.